W piórach wiecznych, które możemy znaleźć na rynku, producenci oferują swoim klientom pełne spektrum stalówek. Pozornie takie same, a jednak zupełnie różne – co zatem należy wiedzieć w tym temacie, aby wybrać idealną stalówkę?

Przede wszystkim należałoby zacząć stwierdzenia, że „jedyna reguła to brak zasad”. I jest to w dużej mierze prawda. Pomimo dziesięcioleci produkcji piór wiecznych w formie którą znamy dziś, nie zostały ustalone żadne reguły mówiące o tym jakie parametry powinna spełniać dana stalówka. Z tego też względu stalówki o pozornie tej samej szerokości (np. F) od dwóch różnych producentów, mogą dawać linie o zupełnie różnej szerokości. 

Jedyny przyjęty system oznaczeń to sekwencja szerokości linii: EF – F – M – B, gdzie EF oznacza linię najcieńszą, a B najgrubszą. Są to skróty od:

• Extra Fine (ekstra cienka)
• Fine (cienka)
• Medium (średnia)
• Broad (szeroka)

Są to podstawowe szerokości, które ma w swojej ofercie każdy producent. Na rynku znajdziemy natomiast także poszerzoną ofertę. I tak, zwłaszcza w przypadku piór producentów japońskich możemy się spotkać ze stalówkami UEF (ultra-extra-fine), dającymi niezwykle cienką linię. Na drugim końcu skali znajdziemy stalówki oznaczone BB lub nawet BBB, które dają linię o bardzo dużej szerokości, pożądaną np. przez klientów szukających pióra, którego będą używali wyłącznie do podpisywania dokumentów. Z biegiem lat te najszersze rozmiary są jednak wycofywane stopniowo przez niektórych producentów.

Istnieją także stalówki „specjalne”, jeżeli można je tak nazwać. Należą do nich przede wszystkim stalówki italic, stub, oblique oraz flex. 

Italic oraz stub:

Italic to stalówka pozbawiona ziarna irydowego (najczęściej, bo zdarza się, że czasami firmy oferują stalówki italic/stub z ziarnem irydowym), która w dodatku jest zakończona krawędzią prostopadłą do korpusu pióra. Za jej pomocą możliwe jest uzyskanie linii o zmiennej szerokości, a przy tym „ostrych” krawędziach liter. Stub jest tym samym co italic, jednak posiada delikatnie zaokrąglone zewnętrzne krawędzie, przez co litery tracą minimalnie na precyzji (w sensie ostrości kątów podczas zmiany kierunku prowadzenia pióra), natomiast stalówka ta jest łatwiejsza w prowadzeniu po powierzchni papieru. Zarówno italic jak i stub, to w zdecydowanej większości stalówki oferujące dosyć szeroką linię podczas pisania nią w kierunku prostopadłym do głównej krawędzi szlifu stalówki. Są jednak producenci, którzy produkują kilka wersji stalówki italic, jak np: italic-fine, italic-medium oraz italic-broad. Ze względu na brak ziarna irydowego na końcu stalówki, nie przesuwają się one tak gładko po powierzchni papieru.

Oblique:

To połączenie klasycznej wersji stalówki posiadającej ziarno irydowego oraz skośnego szlifu, który sprawia, że linia zmienia się wraz ze zmianą kierunku prowadzenia pióra – jednak ten rodzaj stalówki wymaga również specyficznego przyzwyczajenia do często odmiennego sposobu trzymania pióra w stosunku do powierzchni papieru, przez co nie każdemu może ona odpowiedzieć. Co więcej, rozróżnia się w tym przypadku stalówki „prawe” i „lewe”, dlatego w przypadku zakupu pióra z taką stalówką, należy zwrócić na ten szczegół uwagę.

Flex:

Jest to rodzaj stalówki oferujący zmianę grubości linii uzależnioną od siły z jaką dociskamy pióro do papieru. Obecnie można powiedzieć, że ten rodzaj stalówek poszedł w zapomnienie, i dzisiejsze wyroby nie oferują już tego, co są nam w stanie zaoferować stalówki mające często po kilkadziesiąt lat. Wynika to z obecnego sposobu produkcji, gdzie wyprodukowanie elastycznej stalówki jest często sporo droższe. Także z uwagi na zanik odpowiednich umiejętności kaligrafii w szeroko pojętym społeczeństwie, popyt na tego rodzaju stalówki jest niewielki. Trzeba przyznać, że często w codziennym użytkowaniu nie ma się czasu na piękne kaligrafowanie kolejnych liter. Z pewnością do tego stanu rzeczy znacznie przyczyniła się również rewolucja związana z masową produkcją jednorazowych długopisów, które lansowano jako „nowoczesne, wygodne i niezawodne narzędzie”. Obecnie kilku producentów oferuje stalówki opisane jako „flex”, natomiast to co są one w stanie zaoferować, bardziej skłania do nazywania ich „semi-flex”. Dawniej produkowane stalówki potrafiły zaoferować paletę szerokości od grubości F (czasem EF) do BBB.

Stalówki piór produkowanych w Japonii:

To na swój sposób odmienna kategoria, ze względu na przeważnie zaniżoną szerokość linii. Nie jest to regułą, jednak w znaczącej większości przypadków stalówki piór japońskich piszą cieniej w porównaniu do stalówek np. europejskich. Można w skrócie powiedzieć, że na przykład japońskie M, to europejskie F.

Podsumowanie:

Uczciwie trzeba przyznać, że nie ma stalówek w 100% uniwersalnych. Jeżeli zdecydujemy się na stalówkę oferującą mokrą i szeroką kreskę (czyli taką, która jest w stanie zaprezentować maksymalnie kolor atramentu), to takim piórem będzie trudno wypełniać niewielkie rubryki w formularzach, bądź sporządzać notatki przy użyciu drobnego pisma (taki tekst będzie po prostu nieczytelny). Identycznie w drugą stronę – doskonała do precyzyjnego notowania stalówka nie zaprezentuje pełnej gamy barw stosowanego przez nas atramentu oraz jego cieniowania. Jak w przepadku każdego innego narzędzia, wybór zależy od docelowego zastosowania.